IDENTITIES – Integrate Disciplines to Elaborate Novel Teaching approaches to InTerdisciplinarity and Innovate pre-service teacher Education for STEM challenges
Κίνητρα και ερωτήματα
Οι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευτές των εκπαιδευτικών είναι εξειδικευμένοι σε ένα επιστημονικό πεδίο και, συνήθως, δεν είναι εκπαιδευμένοι για συμμετοχή σε αποτελεσματικούς διεπιστημονικούς διαλόγους που απαιτούνται από τις νέες αναδυόμενες ανάγκες και προκλήσεις. Στην τρέχουσα συζήτηση για την εκπαίδευση STEM, η έννοια της διεπιστημονικότητας συζητείται έντονα. Στο πρόγραμμα IDENTITIES, θεωρούμε ότι η αναζήτηση της έννοιας της διεπιστημονικότητας δεν μπορεί να αγνοήσει την έννοια των επιμέρους επιστημονικών πεδίων και τις επιστημολογικές τους ταυτότητες.
Ο όρος επιστημονικό πεδίο περιέχει τη λατινική ρίζα «discere», της οποίας η σημασία είναι το να μαθαίνεις. Ως εκ τούτου, τα επιστημονικά πεδία είναι τρόποι αναδιοργάνωσης της γνώσης με σκοπό τη διδασκαλία αυτής και έχουν δημιουργηθεί για να βοηθήσουν τους μαθητές να κατανοήσουν σταδιακά διάφορες κατηγορίες προβλημάτων, προσεγγίσεων, εργαλείων και κριτηρίων για την αξιολόγηση της ορθότητας και της αποτελεσματικότητας μιας διαδικασίας, ενός συλλογισμού, ενός επιχειρήματος. Από αυτή την άποψη, τα επιστημονικά πεδία μπορούν ακόμη να διαδραματίσουν έναν σημαντικό εκπαιδευτικό ρόλο.
Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες των επιστημονικών πεδίων και να βοηθήσουμε τους νέους εκπαιδευτικούς να αντιμετωπίσουν ουσιωδώς τη διεπιστημονικότητα; Ποιες στρατηγικές είναι απαραίτητες να προετοιμαστούν οι φοιτητές που θα γίνουν οι εκπαιδευτικοί του αύριο για να αντιμετωπίσουν τέτοιες νέες προκλήσεις σε μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (μαθητές ηλικίας 15-19 ετών);
Στόχοι
Ο κύριος στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία καινοτόμων διδακτικών ενοτήτων και μαθημάτων που θα χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της εκπαίδευσης μελλοντικών εκπαιδευτικών (π.χ. προγράμματα σπουδών στις Φυσικές Επιστήμες, στα Μαθηματικά ή στην Εκπαίδευση των Υπολογιστών). Το κεντρικό θέμα των ενοτήτων είναι η διεπιστημονικότητα στα πεδία STEM, με έμφαση στις διασυνδέσεις μεταξύ της Φυσικής, των Μαθηματικών και της επιστήμης των Υπολογιστών. Συγκεκριμένα, οι ενότητες θα κατασκευαστούν για να παρέχουν στους υποψήφιους εκπαιδευτικούς, επαγγελματικές δεξιότητες οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση διδακτικών δραστηριοτήτων για τις τάξεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Βασικές πτυχές της καινοτομίας
Οι βασικές πτυχές της καινοτομίας του Προγράμματος IDENTITIES αφορούν:
- δύο είδη διεπιστημονικών θεμάτων: α) σύγχρονα θέματα STEM, εγγενώς διεπιστημονικά (π.χ. κλιματική αλλαγή, τεχνητή νοημοσύνη, κβαντικές εφαρμογές) των οποίων η διδασκαλία απαιτεί την ανάπτυξη νέων υλικών· β) διεπιστημονικά θέματα εντός του υπάρχοντος αναλυτικού προγράμματος σπουδών, σχετικά με τα «συνοριακά προβλήματα» με στόχο να κάνουν τα επιστημονικά πεδία πιο ελκυστικά, συναφή και ουσιαστικά.
- την προσέγγιση της διεπιστημονικότητας, η οποία ρητά στοχεύει στο να ξεπεραστούν δύο ζητήματα: η διεπιστημονικότητα ως μη- επιστημονική (αποτελούμενη μόνο από δια – επιστημονικά θέματα) ή η διεπιστημονικότητα η εργαλειακή αξιοποίηση εννοιών που προκύπτουν από έναν επιστημονικό κλάδο (για παράδειγμα των μαθηματικών) για την επίλυση ενός διατυπωμένου προβλήματος σε έναν άλλο κλάδο (για παράδειγμα των φυσικών επιστημών). Ο σεβασμός των επιστημολογικών ΤΑΥΤΟΤΗΤΩΝ των επιστημονικών πεδίων και η αναζήτηση μιας αναδυόμενης «επιστημολογίας της διεπιστημονικότητας» είναι οι βασικές αρχές για το σχεδιασμό των ενοτήτων.
- την επιλογή να αναλυθεί η διεπιστημονικότητα και μέσα από το πρίσμα γλωσσολογικών στοιχείων, να συγκριθούν οι “γλώσσες”διαφορετικών κοινοτήτων και να αναγνωριστούν οι κοινές συζητήσεις που προκύπτουν από αυτές καθώς και οι «γλώσσες της διεπιστημονικότητας».
Η πιο καινοτόμος πτυχή του σχεδιασμού αφορά στην ιδέα της αξιοποίησης «επιστημολογικών και γλωσσολογικών activators» στις ενότητες, τα οποία αντιπροσωπεύουν επιστημολογικές και γλωσσικές έννοιες ή θέματα ικανά να ενεργοποιήσουν ένα μετα-επίπεδο ανάλυσης από το οποίο μπορούν τα επιμέρους επιστημονικά πεδία να παρατηρηθούν, να συγκριθούν και να συσχετιστούν, μετακινώντας μπρος-πίσω τις λεπτομέρειες και τη μεγάλη εικόνα
Παραδοτέα
Η σύμπραξη (που δημιουργήθηκε από 5 Πανεπιστήμια από 4 διαφορετικές χώρες) θα λειτουργεί αυστηρά σε ένα πλαίσιο συνεργασίας, για την παραγωγή πέντε παραδοτέων:
- Διδακτικές ενότητες για την διεπιστημονικότητα σε σύγχρονα αναδυόμενα θέματα STEM
- Διδακτικές ενότητες για διεπιστημονικά θέματα εντός του υπάρχοντος αναλυτικού προγράμματος σπουδών
- Οδηγίες για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή ενοτήτων σχετικά με την διεπιστημονικότητα θεμάτων στο υπάρχον πρόγραμμα σπουδών και τη διεπιστημονικότητα των σύγχρονων θεμάτων STEM στην εκπαίδευση μελλοντικών εκπαιδευτικών
- Ανοιχτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι για Μικτές ενότητες και MOOC (Open educational resources)
- Προτάσεις προς τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για την προώθηση της διεπιστημονικότητας και την καινοτομία στην εκπαίδευση των μελλοντικών εκπαιδευτικών για τις προκλήσεις STEM